Günümüzde Türkiye’de en sık karşılaşılan hukuki sorunlardan biri de, adınıza yapılan icra takibidir. Pek çok kişi, borçlu olmadığını düşündüğü hâlde ya da borcunu çoktan ödemiş olmasına rağmen, kendisine gönderilen ödeme emri ile büyük bir şaşkınlık yaşar. Bu gibi durumlarda yapılacak ilk işlem, icra takibine karşı yasal süresi içinde ve doğru gerekçeyle itiraz etmek olacaktır. Aksi hâlde, borçlu olmasanız bile banka hesaplarınıza, maaşınıza, taşınmazlarınıza ya da aracınıza haciz uygulanması kaçınılmaz olur.

Giriş

İcrada Süre Nasıl Hesaplanır?

İcra takibi, tarafınıza ulaştığında işlemeye başlayan çok kısa ama çok kritik bir süreci başlatır. Eğer takip ilamsız takip (yani ortada mahkeme kararı olmadan açılmış bir takip) ise, ödeme emrinin size tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde itiraz etmeniz gerekir. Eğer takip bir kambiyo senedine (bono, çek, poliçe) dayanıyorsa bu süre sadece 5 gündür. Her iki durumda da bu süreler, hak düşürücüdür; yani süresi geçtikten sonra itiraz etme hakkınız fiilen ortadan kalkar ve alacaklı, takip kesinleştikten sonra sizin malvarlığınız üzerinde haciz işlemi yapabilir.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sürelerin ödeme emrinin tebliğ tarihiyle başlamasıdır. Tebligat elinize geçtiğinde üzerinde yazan tebliğ tarihini mutlaka not alın ve takviminizi buna göre planlayın. Unutmayın: Gün hesabı yapılırken, tebliğ edildiği gün sayılmaz, ertesi gün başlar. Örneğin ödeme emri 1 Temmuz’da size ulaştıysa, süre 2 Temmuz’dan başlar ve 8 Temmuz’da sona erer.

İcraya E-Devlet Üzerinden İtiraz Edilebilir mi?

Teknolojinin hukuk alanına entegrasyonu sayesinde artık birçok işlem elektronik ortamdan yapılabilmekte. Bunlardan biri de icra takibine e-Devlet üzerinden itirazdır. UYAP Vatandaş Portalı üzerinden sisteme giriş yaparak borçlu olduğunuz dosyaya ilişkin takibe elektronik ortamda itiraz edebilirsiniz. Ancak burada dikkat etmeniz gereken bazı teknik noktalar vardır.

İtirazın geçerli olabilmesi için, ilgili dosya numarasının doğru girilmesi, itirazın gerekçesinin açık şekilde belirtilmesi, itiraz edilen borcun tam mı yoksa kısmen mi reddedildiğinin yazılması ve elektronik imzanın bulunması gerekir. Avukat E-imzaya sahip olması nedeniyle uyap üzerinden itiraz edebilir. Bunlardan herhangi biri eksik olduğunda icra müdürlüğü itirazınızı işleme almayabilir veya geçersiz sayabilir. Ayrıca sistem yoğunluğu, dosya eki yüklenememesi gibi teknik nedenlerle birçok kişi itirazını tamamladığını düşünürken gerçekte işlem eksik kalabiliyor. Bu nedenle e-Devlet üzerinden yapılacak itirazlar, özellikle süre sonuna bırakıldığında ciddi risk taşıyabilir.

Dolayısıyla işlemlerinizi, sistemin çalıştığından ve evrakların yüklendiğinden emin olduğunuz bir anda tamamlamanız; gerekirse sonrasında icra dairesini telefonla arayarak dosyanın güncellenip güncellenmediğini teyit etmeniz önemlidir.

İcraya Nasıl İtiraz Edilir?

İcra takibine itiraz hakkı, yalnızca "borcu tamamen reddediyorum" diyen kişiler için değil, borcun bir kısmını kabul edip bir kısmını kabul etmeyenler, ya da borcun şartları, süresi, miktarı veya dayanağına ilişkin hukuki itirazı olan kişiler için de geçerlidir.

Örneğin bir kişi adına açılan takipte, borcun daha önce ödendiğine dair bir dekont varsa bu kişiye ödeme yükümlülüğü yüklenemez. Yine borcun zamanaşımına uğramış olması hâlinde borçlu, borca itiraz ederek alacaklının takip başlatma hakkını düşürebilir. Ayrıca yetkisiz icra dairesinde (örneğin borçlunun yerleşim yerinden farklı bir şehirde) takip başlatılmışsa, bu durumda da borçlu yetkisizlik nedeniyle itiraz edebilir.

Bir diğer önemli gerekçe de, imza inkârıdır. Özellikle senet ve çek gibi kambiyo evraklarına dayalı takiplerde, borçlunun bu senedi gerçekten imzalayıp imzalamadığı kritik bir detaydır. Eğer senetteki imza size ait değilse, “imzamı kabul etmiyorum” şeklindeki açık bir beyanla imza inkârı yapılması gerekir. Ancak unutulmamalıdır ki, imzayı inkâr etmek ciddi bir iddiadır ve bunu yapan kişinin mahkemede el yazısı incelemesine rıza göstermesi gerekir.

İcraya İtiraz Ettikten Sonra Ne Olur?

Zamanında ve usulüne uygun şekilde yapılan bir itiraz, takibi durdurur. Artık alacaklı, doğrudan haciz işlemi yapamaz. Bu noktadan sonra alacaklının önünde iki seçenek vardır: Ya itirazın iptali davası açacak (Asliye Hukuk Mahkemesi’nde), ya da itirazın kaldırılması davası açacaktır (İcra Hukuk Mahkemesi’nde). Hangi davanın açılacağı, alacaklının dayandığı belgeye bağlıdır.

Eğer alacak İİK 68'de yazanlardan ise, icra mahkemesinde itirazın kaldırılması davası açması gerekir. Ama alacaklı yalnızca adi bir sözleşmeye veya borç ilişkisine dayanıyorsa, bu durumda genel mahkemede itirazın iptali davası açmalıdır. Her iki durumda da, borçlu mahkemede haksız çıkarsa %20 oranında icra inkar tazminatı ödemekle yükümlü kalabilir. Bu nedenle, yapılan itirazın mutlaka dayanakları olmalı, somut ve belgeli gerekçeler sunulmalıdır.

İcra hukukunda biçimsel hatalar bile ciddi sonuçlar doğurabilir. Örneğin birçok kişi, sadece “borca itiraz ediyorum” yazarak dilekçe verir; ancak bu beyan, gerekçesiz olduğu için geçerli sayılmayabilir. Ayrıca dilekçede dosya numarasının yanlış yazılması, itiraz edilen kısmın açıkça belirtilmemesi, imzanın unutulması ya da itiraz süresinin yanlış hesaplanması gibi basit hatalar, tüm sürecin boşa gitmesine neden olabilir.

İtiraz dilekçesinde mutlaka takip numarası, borçlunun adı soyadı, itiraz edilen borcun miktarı, gerekçesi, tebliğ tarihi ve imza yer almalıdır. Örnek olarak, sadece faize ya da senetteki tarihe itiraz ediyorsanız bu hususları açıkça belirtmelisiniz. Aksi hâlde icra dairesi, itirazınızı kapsamlı değil “genel” bulabilir ve işleme almayabilir. Özellikle avukat olmaksızın yapılan başvurular, şekil şartlarına uymadığı için reddedilmekte ya da geçersiz sayılmaktadır.

İcrada İtiraz Süresi Geçerse Ne Yapabilirim?

Eğer icra takibine yasal süresi içinde itiraz edemediyseniz, bu durumda takip kesinleşir. Ancak bu her şeyin sona erdiği anlamına gelmez. Bazı durumlarda menfi tespit davası açarak borçlu olmadığınızı mahkeme yoluyla ispat edebilirsiniz. Bu dava, "borçlu değilim ama ödeme emrine zamanında itiraz edemedim" diyen kişiler tarafından açılır.

Ancak bu yollar, hem çok daha uzun hem de daha risklidir. Bu yüzden süresi içinde yapılan bir itiraz, borçlunun kendini koruması açısından en sağlam, en hızlı ve en ekonomik yoldur.

İcra takibiyle karşı karşıya kaldığınızda hak kaybı yaşamamak, süresi içinde geçerli itirazınızı yapmak ve süreci usulüne uygun şekilde yönetmek için yasal sürelere dikkat etmeli, gerekirse icra avukatı aracılığıyla profesyonel yardım almalı ve atacağınız adımları belgeye dayalı olarak şekillendirmelisiniz; çünkü küçük bir gecikme ya da dilekçe hatası, geri dönüşü mümkün olmayan haciz işlemleriyle sonuçlanabilir.

Siz de bize ulaşarak avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetlerimizden faydalanabilirsiniz

Adres

Çankaya/ANKARA

İLETİŞİM

Tel: +90 554 550 55 43

E-mail: info@eliripartners.com

Bize Katılın ve Güncel Bilgilerden Haberdar Olun.